Satyadvayāvatāranāma
Technical Details
satyadvayāvatāranāma
|| namo mahākāruṇikāya||
dve satye samupāśritya buddhānāṃ dharmadeśanā|
loka-saṃvṛti-satyaṃ ca satyaṃ ca paramārthataḥ||1||
saṃvṛttirmanyate dvedhā mithyā ca tathatā tathā|
ādyā dvidhodacandraśca kusiddhāntavitarkaṇā||2||
avicāraikaramyā ca vināśotpādadharmiṇī|
arthakriyā-samarthā ca tathatā-saṃvṛtirmatā||3||
eka evaparo hyarthaḥ paraiśca dvividho mataḥ|
na kācid dharmatā siddhā kuto dvitryādikaṃ bhavet||4||
anutpādanirodhādi deśanāvākyalakṣitam|
paramārthābhinnaśīlatvān naiva dharmā na dharmatā||5||
śūnyatāyāṃ vibhedastu kiñcinmātraṃ na vidyate|
nirvikalpatayā bodhe śūnyatādṛṣṭirucyate||6||
uktaṃ sūtre sugambhīre taddarśanamadarśanam|
tatra draṣṭā na dṛśyaṃ cāpyanādinidhanaṃ śivam||7||
nirvikalpaṃ nirālambaṃ bhāvābhāvavivarjitam|
anāśrayāpratiṣṭhānam atulyaṃ nirgatāgatam||8||
anirvācyamanābhāsaṃ nirvikāramasaṃskṛtam|
yogigamyamidaṃ kleśajñeyāvaraṇavarjitam||9||
pratyakṣamanumānañca taddvayaṃ bauddhasammatam|
ubhābhyāṃ śūnyatā gamyetyarvāgdṛṅmohabhāṣitam||10||
prasajyeddharmatājñānaṃ tīrthike śrāvake'pi ca|
vijñānināñca kiṃ vācyaṃ mādhyamike'viruddhatā||11||
tarhi sarve'pi siddhāntā mānameyatayā samāḥ|
sarvatarkaviruddhatvān mānameyā'pi dharmatā||12||
bāhulyena kathaṃ na syāt pratyakṣaṃ cānumā vṛthā|
tīrthyavādanivṛtyarthaṃ vidvadbhiḥ kṛtayaḥ kṛtāḥ||13||
savikalpāvikalpābhyāṃ jñānābhyāṃ nāvagamyate|
āgame'pi sphuṭaṃ vidvānācāryo bhavya āha ca||14||
śūnyatāvagatā kena vyākṛtā yā tathāgataiḥ|
nāgāntevāsicandro hi dharmatāsatyadarśakaḥ||15||
tataḥ paramparāmnāyairdharmatāsatyagamyatā|
dharmaskandhasahasrāṇi catvāryuktānyaśīti ca||16||
dharmatāntargataṃ sarvam muktistu śūnyatābodhe-
stadarthā śeṣabhāvanā tathyasaṃvṛtimādhūya||17||
śūnyatā'bhyasane sati saṃvṛtihetoḥpuṇyādeḥ|
paralokācca vañcyate viviktārthamajānānaḥ||18||
svalpaśrutisamāśritaḥ yo naraḥ puṇyakṛnnāsti|
naṣṭaḥ kāpuruṣastu saḥ vināśayati durdṛṣṭā||19||
śūnyatā mandamedhasam candrācārya uvācaivam|
upāyabhūtaṃ vyavahārasatyamupeyabhūtaṃ paramārthasatyam||20||
dvayorvibhedaṃ na hi veda yo sa vrajedapāyaṃ viparītabodhāt|
vyavahāramanāgamya paramārtho na deśyate||21||
tathyasaṃvṛtisopānamantareṇa vipaścitaḥ|
tattvaprāsādaśikharārohaṇaṃ na hi yujyate||22||
yathā'yaṃ saṃvṛterbhāso yuktyā kiñcinna labhyate|
paramārthastvalabdhatvam ādisaṃsthitadharmatā||23||
hetupratyayajanyatvāt saṃvṛtirbhāsavanmatā|
ayuktaṃ śodhitum cet kairjalacandrādivinirmitam||24||
nānāpratyayajanyatvāt siddho bhāso'khilastataḥ|
pratyayānāṃ tu vicchedātsaṃvṛttyāpi na sambhavaḥ||25||
evaṃ dṛṣṭerasaṃmohāj jāte caryāviśodhane|
unmārge'gamanaṃ kṛtvā'kaniṣṭhaṃ sthānamāpnuyāt||26||
āyuṣyamalpaṃ bāhulāśca vidyā āyuḥpramāṇaṃ ca kiyanna vidmaḥ|
svābhīṣṭameva pratilambhanīyaṃ haṃsairyathā kṣīramivāmbumadhyāt||27||
arvāgdṛśā mohavaśena cāpi kṣamo na satyadvayanirṇaye'pi|
uktīrgurūṇāmiha sampratītya nyastaṃ dvayaṃ nāgamataṃ hi satyam||28||
rājño'nurodhena suvarṇadvīpe kṛte'tra śrāddho yadi vā jano'dya|
gṛhṇātu samyak suparīkṣaṇena na śraddhayā naiva ca gauraveṇa||29||
sauvarṇarājena guroḥphalena
saṃpreṣito devamatirhi bhikṣuḥ|
tasyāgrahāt satyadvayāvatāro
yuktyā sudhībhistviha vīkṣaṇīyaḥ||30||
ācāryadīpaṅkaraśrījñānaviracitaḥ satyadvayāvatāraḥ samāptaḥ|
tenaiva paṇḍitena anuvādakena vīryasiṃhena cānūdya saṃśodhya ca nirṇītaḥ|